تئاتر چیست؛ پرسشی اساسی برای درک تاثیرگذارترین هنر اجتماعی
با سیری در روند شکل‌گیری هنرها به خوبی مشخص می‌شود که تئاتر از ابتدای شکل‌گیری در یونان باستان، نقش مهمی در نقد وقایع اجتماعی و ارائه راهکارهای موثر برای اصلاح آنها داشته است. این هنر قدیمی با بهره‌گیری از سایر هنرها مانند: رقص، ادبیات، موسیقی، نقاشی و معماری از مهم‌ترین هنرها به‌شمار می‌آید و ارتباط تنگاتنگی با آنها دارد. علاقه‌مندان به فعالیت در زمینه‌های مختلف تئاتر در ابتدای مسیر آموزش خود باید با کلیات این هنر آشنا شوند. بر همین اساس در این صفحه از ایران آموزشگاه به این پرسش اساسی پاسخ می‌دهیم که تئاتر چیست و عناصر اصلی تشکیل‌دهنده آن را بررسی می‌کنیم.
ما در مقاله های پیشین به طور مفصل توضیح جامعی در رابطه با دوره آموزش تئاتر خدمت شما کاربر عزیز ارائه داده ایم.
تئاتر چیست؟
تئاتر به‌عنوان یک هنر باستانی از آیین‌ها و اسطوره‌ها پدید آمده است. ریشه لغوی این هنر به کلمه “تئاترون” برمی‌گردد. بخش اول آن “تئا” به معنای محل تماشا یا تماشاگر است. با دقت در همین واژه می‌توان گفت که تئاتر هنری است در آن در مقابل تماشاگران و در مکان‌های تعبیه شده، نمایش‌هایی به اجرا در می‌آیند. ماهیت این هنر با در کنار هم قرارگرفتن گروهی از دست‌اندرکاران شکل گرفته است. بازیگران، نمایشنامه‌نویسان، کارگردانان، طراحان صحنه، لباس، گریم و نور و محلی که تئاتر در آنجا اجرا می‌شود، مهم‌ترین عناصر تئاتریکال هستند.
اشکال مختلف تئاتر
برای این که بدانید تئاتر چیست باید با اشکال مختلف این هنر آشنا باشید. قابلیت‌های متعدد تئاتر برای اجرای نمایش‌ها در مکان‌های مختلف و با اهداف گوناگون باعث شده است تا اشکال فراوانی از این هنر قدیمی به اجرا در بیایند. این شکل‌های نمایشی پیشینه‌ای قدیمی دارند و با گذشت زمان به شکل و روش امروزی درآمده‌اند.
بر همین اساس مهم‌ترین اشکال تئاتر عبارت‌اند از:
- تئاتر صحنه‌ای
- تئاتر خیابانی
- تئاتر کودک
- پانتومیم یا تئاتر بدون دیالوگ
- تئاتر رادیویی
- تئاتر موزیکال
- تئاتر فانتزی
- تئاتر عروسکی
- تئاتر شورایی
- نقالی
اصلی‌ترین عناصر تئاتر
تئاتر هنری است که بر اساس تعامل بازیگران و مخاطب با یکدیگر شکل می‌گیرد. در واقع این دو عنصر به‌عنوان نیروهای محرک تولید تئاتر نقش مهمی در زنده نگه‌داشتن این هنر نمایشی و تحول آن بر عهده داشته‌اند. تعداد زیادی از نمایش‌ها بدون متن نمایشی، کارگردان، طراحی صحنه، گریم و دکور به روی صحنه رفته‌اند؛ اما نمی‌توان تماشاگر و بازیگر را از چرخه تولید تئاتر حذف کرد. به همین دلیل اگر به دنبال این سوال هستید که مهم‌ترین عنصر اجرای تئاتر چیست، جواب را باید در بازیگر و تماشاگر جست‌وجو کنید.
گونه‌های اصلی تئاتر
از زمان اجرای آیین‌های یونانی و برگزاری جشنواره‌های دیونیزوس تئاتر همواره با دو نوع اصلی از سبک نمایشی روبه‌رو بوده است. نمایش‌های تراژدی که سرگذشت غم‌انگیز انسان‌های بلندمرتبه و کشمکش آنها با نیروهای مخالف را نشان می‌دادند و نمایش‌های کمدی که ریشخندی بر رفتارهای انسان‌های پست را به نمایش می‌گذاشتند. بااین‌حال در کنار این دو نوع گونه اصلی نمایش تئاتر، با تحول تئاتر در دوران خود گونه‌های دیگری نیز به اشکال اصلی بیان تئاتر اضافه شدند.
این گونه‌های نمایشی عبارت‌اند از:
- تراژدی: نمایش‌هایی غم‌انگیز و فاجعه بار که اغلب با از بین رفتن قهرمان داستان همراه است
- کمدی: نمایش‌هایی شادی‌آور که دست‌مایه اصلی آنها تمسخر انسان‌هایی است که از افراد معمولی در درجه پایین‌تری از شعور قرار دارند
- ملودرام: نمایش‌هایی که بخشی از رویدادهای روزانه هستند و پایان خوشی دارند
- کمدی‌تراژدی: نمایشی ترکیبی از کمدی و تراژدی
تفاوت اصلی تئاتر با سینما چیست؟
برای علاقه‌مندان به تئاتر و سینما شناخت تفاوت‌های بنیادین این دو رشته بسیار مهم است. در میان تمام هنرها، تئاتر و سینما بیشترین تاثیر را به‌عنوان دو نوع از هنرهای نمایشی از یکدیگر گرفته‌اند. بر همین اساس برای این که بدانید تفاوت سینما با تئاتر چیست در ادامه به مهم‌ترین آنها اشاره می‌کنیم.
اول: تفاوت در نوع عملکرد
در تئاتر نمایش‌های مختلف مانند اپرا، باله، تئاتر موزیکال و به‌صورت زنده و در مقابل تماشاگران به اجرا در می‌آیند. درحالی‌که سینما محلی است که در آن فیلم‌های از پیش تولید شده نشان داده می‌شوند. گونه‌های مختلف تئاتر امکان اجرای آن در محیط‌های مختلف را به وجود می‌آورد؛ اما برای نمایش یک فیلم به‌صورت عمومی حتما باید محلی مانند سینما با تجهیزات کافی در اختیار باشد.
دوم: انعطاف‌پذیری بیشتر تئاتر نسبت به سینما
برای پاسخ به این سوال که تفاوت سینما با تئاتر چیست، می‌توان به ماهیت درونی تئاتر و روش ارائه آن توجه کرد. تئاتر هنری زنده است که می‌تواند در هر شب اجرا متفاوت بوده و فضای بیشتری برای بداهه‌گویی داشته باشد. در مقابل سینما اجرای زنده نیست و هیچ‌گونه تغییری پس از ضبط فیلم وجود ندارد.
سوم: فرایند خلاق
تئاتر فرایند خلاقانه‌تری است که نیاز به حمایت و همراهی گروهی دارد. در این هنر همه باید با هم کار کنند تا عملکرد مورد نظر رقم بخورد. در مقابل عوامل سینما در بخش‌های مختلف مانند بازیگران و آهنگسازان به طور جداگانه کار می‌کنند و نیازی نیست که آنها با هم تعامل داشته باشند.
تئاتر برای فهم کامل به آموزش تخصصی نیاز دارد
نمی‌توان در چند جمله خلاصه پاسخی کامل و مناسب را برای سوال تئاتر چیست، ارائه داد. این رشته به‌عنوان یکی از مهم‌ترین رشته‌های هنری مدرن، گونه‌ها و اشکال متفاوتی دارد و با ارتباط بینارشته‌ای با دیگر هنرها همواره در حال تغییر است.
به همین دلیل برای شناخت کامل بنیان‌های اصلی تئاتر و کسب تخصص در شاخه‌های مختلف هنرهای نمایشی باید آموزش‌هایی استاندارد را پشت سر گذاشت. ایران آموزشگاه به‌عنوان بزرگ‌ترین بانک اطلاعاتی آموزشگاه‌های سراسر کشور به شما در این زمینه کمک می‌کند. مجموعه ما طیف متنوعی از برترین آموزشگاه‌های تئاتر در سراسر کشور را برای شما لیست کرده است. شما می‌توانید برای شروع حرفه‌ای مسیر آموزش تئاتر خود از سایت ما برای دسترسی به اطلاعات این مراکز آموزشی استفاده کنید.
سوالات متداول
ضرورت توسعه تئاتر در هر جامعه چیست؟
کشورهای توسعه‌یافته برای نقد کاستی‌های موجود و آگاهی بیشتر در مورد مسائل اجتماعی، از تئاتر به‌عنوان ابزاری فرهنگی استفاده می‌کنند.
تئاتر برای اولین بار چگونه شکل گرفت؟
صرف نظر از اعمال آیینی، خاستگاه اصلی تئاتر به دوران یونان باستان و جشنواره‌های مربوط به خدای شکرگزاری از خدایان آنها بر می‌گردد.
تفاوت بازیگری تئاتر و سینما چیست؟
بازی صادقانه، پرهیز از اغراق، ضرورت حفظ راکورد، لزوم شناخت تدوین برای بهبود کیفیت بازی و توانایی بازی مناسب در نماهای مختلف دوربین از مهم‌ترین تفاوت‌ها در این زمینه هستند.
بدون دیدگاه