تمرین سخنوری؛ راهی برای تاثیرگذاری بیشتر بر مخاطب
منظور از سخنوری یا فن بیان این است که گوینده بتواند به‌خوبی صحبت کند و روی مخاطبین تاثیر بگذارد. یک فرد با داشتن مهارت سخنوری، می‌تواند نسبت به اطرافیان خود تفاوت قابل ملاحظه‌ای داشته باشد و توجه آنها را به سمت خود جلب کند. در واقع انسان یک موجود اجتماعی است و به خاطر داشتن مراودات اجتماعی گوناگون، لازم است سخنور خوبی باشد. سخنوری ذاتی نیست و یک مهارت آموختنی است. همچنین هر کسی می‌تواند این مهارت را یاد بگیرد. در این مطلب به معرفی متن برای تمرین سخنوری می‌پردازیم.
بهترین متن برای تمرین سخنوری چیست؟
بهترین متن برای سخنوری یا فن بیان، خواندن شعر نو است. در واقع شعر نور به زبان امروز ما نزدیک‌تر است. از سوی دیگر، خاصیت نثرمانند شعر نو به ما کمک می‌کند تا بتوانیم برای تقویت فن بیان خود از آن استفاده کنیم. اما شعر سنتی این ویژگی را ندارد؛ چرا که وزن و موسیقی در شعرهای کلاسیک مثل غزل، قصیده، مثنوی و رباعی غالب هستند. به همین دلیل متن شعر سنتی تمرین خوبی برای مبتدیان جهت سخنوری و انتقال حس نیست.
۱. کلمات را نخوانید؛ آنها را ببینید
برای خواندن شعر نو و انتقال درست حس شعر به مخاطب، ابتدا لازم است درک درستی از تصاویر شعری داشته باشید. برای این کار، باید بتوانید خودتان را در آن فضا قرار دهید. به این شکل است که بتوانید حس شعر را به مخاطب منتقل کنید. با کمی دقت، می‌بینیم در رخدادهای هرروزه زندگی هم زمانی می‌توانیم مطلبی را برای دیگران تعریف کنیم که آن مطلب یا موضوع را دیده باشیم. پس برای انتقال حس، لازم است به تصویرسازی ذهنی بپردازیم. همیشه گفته‌اند که شعر را بخوانید، اما برای تمرین سخنوری، توصیه می‌شود شعر را ببینید.
بسیار پیش می‌آید که گوینده سخن شروع به صحبت می‌کند، اما شما احساس می‌کنید که او صرفا یک سری کلمات را به صورت پشت‌سرهم بیان می‌کند. اناگار او فقط وظیفه دارد این کلمات را به زبان بیاورد، آن هم بدون هیچ حسی. به همین دلیل شما به عنوان مخاطب جذب صحبت‌های گوینده نمی‌شوید. مخاطب بیش از آنکه به واژه‌ها و جملات شما دقت کند و آنها را به خاطر بسپارد، از حسی که شما منتقل می‌کنید اثر می‌گیرد. به همین خاطر، ابتدا لازم است نسبت به آنچه که بیان می‌کنید، شناخت و حس درستی داشته باشید. در واقع اگر شخصی نسبت به موضوع شناخت درستی نداشته باشد، حسی هم که منتقل می‌کند نادرست خواهد بود.
۲. به متن دقت کنید
به کلمات شعری که می‌خوانید، دقت کنید و تصویر کلمات را در ذهن‌تان مجسم کنید. بعد از آن یک تصویر کلی از بیت درنظر بگیرید. خیلی مهم است که شما بتوانید بر اساس درکی که از فضای شعر به‌دست می‌آورید، چیدمان صحنه را تعیین کنید. رعایت این نکات به شما کمک می‌کنند تا شعر را به یک سکانس سینمایی تبدیل کنید. پس کار شما به جای خواندن شعر، کارگردانی کردن آن است.
بدین ترتیب می‌توانید حس شعر را درک کنید. سپس خواهید توانست این حس را در بیان‌تان هم آشکار کنید. اتفاقا مخاطب هم از طریق قدرت سخنوری شما به این موضوع پی خواهد برد. حتما پیش آمده است که کسی متنی خوانده یا خاطره‌ای تعریف کرده و شما از شنیدن آن لذت برده‌اید. علت لذت شما، به خاطر همین موضوع بوده است؛ گوینده تصاویر ذهنی خود را از طریق بیان به شما منتقل کرده است.
شعر لحظه دیدار؛ یک متن خوب برای تمرین سخنوری
شعر کوتاه مهدی اخوان ثالث با نام لحظه دیدار، یکی از زیباترین شعرهای عاشقانه معاصر است. تمرین همین متن کوتاه، می‌تواند یکی از بهترین تمرین‌ها برای تقویت سخنوری یا فن بیان باشد. در ادامه این شعر را با هم مرور می‌کنیم:
لحظه دیدار نزدیک است
باز من دیوانه‌ام، مستم
باز می‌لرزد
دلم، دستم
باز گویی در جهان دیگری هستم
های!
نخراشی به غفلت گونه‌ام را،
تیغ
های!
نپریشی صفای زلفکم را،
دست
و آبرویم را نریزی،
دل
ای نخورده مست
لحظه دیدار نزدیک است
تصویرسازی از شعر
به کلمات این شعر کوتاه ولی زیبا دقت کنید: لحظه دیدار، لرزش دل و دست. همه این کلمات خبر از عاشقانه‌ای زیبا می دهند؛ عاشقانه‌ای که فاصله فیزیکی و مدت‌زمان طولانی، عطش این عشق را شدیدتر کرده است.
دلتنگی و انتظار امان فرد عاشق را بریده و هیچ تاب و توانی برایش نمانده است. او به چیزی جز دیدار معشوق فکر نمی‌کند. نفس‌های حبس‌‌شده، قلبی سرشار از عشق و محبت، چشمان منتظر که جز دیدن معشوق، چیز دیگری نمی‌خواهند. حالا لحظه دیدار فرا رسیده است.
اینجا همان سرحد جنون و دیوانگی است. شخص عاشق گویا در آسمان‌ها سیر می‌کند. انگار از این جهان رخت بربسته و یک جهان شیرین جهان رفته است. لرزش دست و دل، هیجانی بی‌وصف را به تصویر می‌کشند. عاشق دل را قسم می‌دهد که آبرویش را نبرد. همچنین می‌خواهد که دل بی‌صبری و کم‌طاقتی‌اش را آشکار نکند. او از تیغ می‌خواهد که در اثر غفلت گونه‌اش را خراش ندهد. در واقع عاشق می‌خواهد در بهترین حالت ممکن به دیدار معشوق خود برود.
شما در هنگام خواندن شعر لحظه دیدار، باید تمام این موارد را درنظر داشته باشید. یک تمرین دیگر برای سخنوری، بازخوانی خاطره‌های عاشقانه است که به حس شما کمک می‌کنند. سعی کنید در فضای شعر حرکت کنید و تک تک صحنه‌های آن را ببینید. حالا آماده هستید تا برای مخاطبان‌تان شعر بخوانید و آنها از خواندن شما لذت ببرند و تحت تاثیر آن قرار بگیرند.
اگر شما هم دوست دارید به شیوایی در برابر دیگران حرف بزنید و مخاطبان از حرف‌های شما لذت ببرند، به شما پیشنهاد می‌کنیم به این صفحه از ایران آموزشگاه سری بزنید و در یک دوره فن بیان شرکت کنید تا بتوانید اطرافیان خود را تحت تاثیر قرار بدهید.
متن دکلمه برای تمرین سخنوری
در شعر خودتان را غرق کنید. بارها آن را بخوانید. در هر فرصتی آن را زمزمه کنید. اجازه بدهید واژگان شعر تا عمق جان شما نفوذ کنند. با شعر یکی شوید و آن را با عمق وجودتان احساس کنید. وقتی شاعر عاشق می‌گوید «باز می‌لرزد دلم، دستم»، لرزش دست و قلب خودتان را احساس کنید و خودتان را جای او بگذارید.
به این ترتیب به تصویرسازی می‌پردازید و بعد از مدت کوتاهی با شعر رابطه احساسی پیدا می‌کنید. انگار که این شعر دیگر متعلق به شاعر نیست و شعر خود شماست. حالا آماده‌اید تا آن را برای دیگران هم بخوانید. پس می‌توانید مطمئن باشید مخاطبان شما از شنیدن آن غرق لذت خواهند شد و آن را فراموش نخواهند کرد. خودتان هم باورتان نخواهد شد که چنین اجرای تاثیرگذاری داشته‌اید.
برای تمرین سخنوری صدای خود را ضبط کنید
یکی از بهترین روش‌های تمرین سخنوری این است که وقتی متن را می‌خوانید، صدای‌تان را ضبط کنید. سپس به صدای خود گوش دهید. شاید خیلی کم پیش آمده باشد که صدای خودتان را شنیده باشید. اولین بار که صدای ضبط‌شده‌تان را می‌شنوید، شاید تعجب کنید. اما با گوش دادن به صدای‌تان می‌توانید به نقاط ضعف و قوت‌تان در حین خواندن پی ببرید. اما باید به‌عنوان یک مخاطب شعرتان را گوش دهید. ببینید خودتان چه احساس دریافت می‌کنید. شاید در بخش‌هایی دچار تضاد شوید. شاید فکر کنید حس آن‌طور که باید از کار در نیامده است.
همین باید به شما انگیزه بدهد که روی آن بخش‌ها بیشتر کار کنید. سپس باز هم صدای‌تان را ضبط کنید و دوباره آن را گوش دهید. تا احساس رضایت پیدا کنید. اگر شما از شعر خواندن و بیان‌تان لذت ببرید، حتما دیگران هم از آن لذت خواهند برد. جالب اینکه این مساله در ارتباطات انسانی هم وجود دارد. در واقع شما باید ابتدا از حضورتان و توانمندی خودتان لذت ببرید تا دیگران هم بتوانند از وجود و توانایی‌های شما لذت ببرند. اگر احساس می‌کنید که برای ادامه راه به انگیزه بیشتری نیاز دارید، می‌توانید به یکی از آموزشگاه‌های سخنوری که در سایت ایران آموزشگاه وجود دارند مراجعه کنید و ادامه راه را با اعتماد به نفس طی کنید.
ایران آموزشگاه بهترین دوره‌ها را برای تمرین سخنوری به شما معرفی می‌کند
هدف از سخنوری تنها به این معنی است که یک مطلب را به خوبی درک کنیم و آن را به همان خوبی به دیگران منتقل کنیم. صاحبنظران می‌گویند بهترین راهکار، استفاده از متن برای تمرین سخنوری است.
سایت ایران آموزشگاه برای علاقه‌مندان به سخنوری و فن بیان، تعدادی از برترین دوره‌های موجود را لیست کرده است. ما در ایران آموزشگاه این امکان را فراهم کرده‌ایم تا شما بتوانید دوره‌های مورد نظر خود را از لحاظ اعتبار آموزشگاه، شهریه و غیره با یکدیگر مقایسه و در نهایت بهترین گزینه ممکن را انتخاب کنید.
با سلام بسیار عالی هست